---

İşletmenizde uygun fiyatlı ve sürdürülebilir atık yönetimi yapmak ister misiniz? Metotları size öğretelim.

---

 

Atık nedir?

Atık kullanım ömrü dolmuş ya da yeniden orijinal görevinde kullanılmayacak durumda olan emtia anlamına gelir. Mevzuatlara göre atıklar sınıflandırılmaktadır ve bu sınıflandırmaya göre özelleşen birimler tarafından yönetim süreçleri düzenlenmektedir.

Tehlikeli atık nedir?
Tehlikeli Atık, çevreye ve insan sağlığına tehdit oluşturan unsurlara sahip olan atıklardır. Endüstride kullanılan çoğu hammadde ve bunların ambalajları tehlikeli atık konumundadır. Çevreye zarar hava, su ve toprak bölümleri olarak üç ana gurupta incelenmektedir. İnsana olan zararlar ise tahriş edicilik, aşındırıcılık, zehirlilik, kanser yapma olasılığı, solunum yollarına etki, iç organlara etki, gibi birçok grupta incelenmektedir. Masum gözüken, sıvı detarjan kutuları dahi tehlikeli atık statüsündedir. 

Özel Atık nedir?
Özel atıklar tehlikeli atık grubunda olup, mevzuatları ayrıca düzenlenen atıklardır. Yönetimleri birbirinden ayrı bakış açısı ve metdoloji gerektirdiğinden ayrı sınıflandırılmışlardır. Bakanlığın güncel sınıflandırmasına göre tıbbi atıklar, bitkisel atık yağlar, atık madeni yağlar, aküler, vb. atık türleri bu gruba girmektedir. 

Belediye atığı ve kentsel atık nedir?
Belediyeler genel olarak kendi yetki alanlarında kalan kamu, sanayi ve çoğunluğunu evlerin oluşturduğu diğer binalarda, park ve bahçelerden, yol ve inşaat yapım ve yıkım işlerinden kaynaklanan atıkları yönetmekle yükümlüdürler. Çok geniş bir yelpazede iş yapan belediyeler yönetmelikle belirlenmiş olan yükümlülüklerini yerine getirirken, atık getirme merkezleri kurmakta, gelen atıkları tasnif etmekte ve geri kazanım veya bertarafa göndermektedir. Belediyelerin açık ara tercihi düzenli depolama denilen lisanslı gömü alanlarıdır. 

Sıfır Atık nedir?
Sıfır atık eskiden büyüklerimizin yaptığı üzere atık oluşturmadan, yani malzemeyi kullanılabilecek tüm kullanım şekilleriyle kullanarak, atmak yerine tamir etmek, başka kullanım alanlarında değerlendirmek, geri kazanıp yeniden kullanmak, vb. metotları uyguladıktan sonra kullanılmaz hale geldikten sonra atık haline getirmek manasında olan, şimdiki güncel tabiriyle sürdürülebilirlik kavramına tam oturan bir yaklaşımdır. Sıfır atık prensip olarak evlerden, sanayi, kamu ve diğer binalardan kaynaklanan atıkların ayrı toplanması, toplanan atıkların lisanslı geri kazanım ve bertaraf kuruluşlarına teslimi sürecini otomatikleştirmek ister. Bu süreçler otomatikleşirken atık oluşumunun zaman içinde azaltılması mümkünse sıfırlanması, olmuyorsa, yeniden kullanılması, farklı alanlarda değerlendirilmesi, vb. metotları kaynak kullanımının (israfın) azaltılmasını hedefler. 
Bu amaca yönelik olarak binalarda sıfır atık sistemleri kurulması istenir. Kurulan sistemler İl çevre ve Şehircilik ve İklim Müdürlüklerinde belgelendirilir ve takip edilir. Örnek sıfır atık belgesi ve kurulu sistem görseli aşağıdaki gibidir. 

Atık analizi nedir?
Atık Yönetimi Yönetmeliği’ne göre atık kodu belirlenen atıklar depolama sahalarının kriterlerine uygunluk yönünden değerlendirilmek üzere Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik (ADDDY) Ek-2 kapsamında analiz edilir. Analiz sonucuna göre atıkların uygun atık sahalarında bertarafı sağlanır. 

Ne zaman hangi atığa analiz yaptırılması gerekir?
Atık Yönetimi Yönetmeliği’ne göre (M) işaretli atıkların tehlikelilik özelliklerinin belirlenmesi gerekir. Bu kapsamda ADDDY Ek-3/A kapsamında analizleri yapılarak EK-3/B de belirtilen konsantrasyonlara göre atığın tehlikeli veya tehlikeli olmadığına dair değerlendirme yapılır.

Atık yönetimi nedir?
Atığın oluşumunun önlenmesi, kaynağında azaltılması, yeniden kullanılması, özelliğine ve türüne göre ayrılması, biriktirilmesi, toplanması, geçici depolanması, taşınması, ara depolanması, geri dönüşümü, enerji geri kazanımı dâhil geri kazanılması, bertarafı, bertaraf işlemleri sonrası izlenmesi, kontrolü ve denetimi faaliyetlerini ifade eder.

Atık nakliyesi için izin almak gerekir mi?
Tehlikeli atık nakliye işlemi yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler taşıma lisansı almak zorundadır.

Atık kodları nasıl seçilir?
Atık yönetimi yönetmeliği Ek-1' de yer alan atık kodu belirleme hiyerarşisine uygun olarak Ek-4’te yer alan atık kodları içerisinden seçilir.

Atık kodları için tıklayınız

Atık yönetim planı nedir, neden yapılır?
Çevreyle uyumlu bir şekilde atık yönetimini sağlamak üzere hazırlanan kısa ve uzun vadeli program ve politikaları içeren planı ifade eder.

Geçici depolama izni nedir?
Ayda bin kilogram veya daha fazla tehlikeli atık üreten atık üreticileri tehlikeli atıklarını geçici depoladığı alanları/konteynerleri için il müdürlüğünden geçici depolama izni alır.

Atık beyanı nedir?
Atık üreticilerinin bir önceki yıla ait atık bilgilerini içerecek şekilde her yıl Ocak ayı itibariyle başlamak üzere en geç Mart ayı sonuna kadar Bakanlıkça hazırlanan çevrimiçi uygulamalar kullanarak doldurduğu beyandır.

Ambalaj atığı nedir?
2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliğindeki atık tanımına uyan her tür ambalajı ve ambalaj bileşenlerini ifade eder.

Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) nedir?
Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin piyasaya arzında ürün cinsine bağlı olarak belirlenen ücreti ifade eder.

Kimler GEKAP beyanı vermek zorundadır?
Çevre Kanunu ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünlerden poşetler için satış noktalarından, diğer ürünler için piyasaya sürenlerden/ithalatçılardan tahsil edilir.

GEKAP beyanı hangi sıklıkla kim tarafından yapılır?
GEKAP beyanları her 3 aylık dönemde firmaların muhasebe birimleri tarafından yapılır. Ancak hangi rakamların beyan edileceği konusu uzmanlık çalışması gerektirerek muhasebeciler değil Çevre Mühendisleri tarafından yapılmalıdır. Mevzuat kapsamında bu durum ayrıca belirtilmiştir.

Ekol Danışmanlık atık yönetimi danışmanlığı konusunda ne hizmet verir? 
EKOL Danışmanlık atıklarının sınıflandırılması, analizlerinin yaptırılması, atık yönetim planlarınızın ve atık alanlarınızın oluşturulması, atık bertaraf firmalarınızın seçimleri, sıfır atık danışmanlığı, GEKAP hesaplarının yapılması ve içeriğinin belirlenmesi konularında hizmet vermektedir.

Sıfır atık danışmanlığı
Gekap danışmanlığı
Atık yönetimi danışmanlığı